1972... 1972... 1972... 1972... 1972...

Uzun bir aradan sonra nihayet yeni bir sayfa... Bu blog sayfasına başka yerde bulması mümkün olmayan şeyler koymak istiyorum. Sırasını bekleyen onlarca konu var aslında. Bu malzemeleri bu kadar uzun aralıklarla yayınlamamın başlıca nedeni; daha önce de sözünü ettiğim gibi "fütûrsuz Internet arakçıları". Hiç hoşlanmadığım halde onlar yüzünden bu sayfada yer verdiğim resimlerin üzerine ismimi yerleştirmek durumunda kalıyorum. Her neyse, ben üzerime düşeni yapayım da, gerisi insanların vicdan ve haysiyetlerine kalsın artık.
Takip edenler bilir; Billboard Türkiye'nin ilk sayısından bu yana benim hazırladığım Zaman Tüneli adında bir sayfa var. Zaman Tüneli'nde son bir yıldır her ay müzik tarihine dalıp içinden "bir sene"yi seçiyor ve o yıl neler olmuş bitmiş kısa bir özetini çıkarıyorum. 2009 yılının Mayıs sayısında ele aldığım yıl "1972" olmuştu.
Bu sayfaları hazırlarken sadece Internet ya da kitaplardan değil, eski dergilerden de yararlanıyorum tahmin edersiniz ki. Söz konusu 70'ler olunca en büyük kaynağım hiç kuşkusuz Hey dergileri oluyor. Hey dergilerinin en çok sevdiğim sayıları ise; her yıl düzenli olarak düzenlenen Hey Oskarları anketinin sonuçlarının açıklandığı sayılar... Bir süredir takıntı yaptığım konulardan biri, bu anketlerde sıralanan "En sevilen şarkılar"ın tamamına ulaşabilmek. 1972 yılının en sevilen sanatçılarıyla en sevilen şarkılarının açıklandığı Hey sayısı 31 Ocak 1973 tarihini taşıyor.
Yılın en sevilen erkek şarkıcısı olarak Cem Karaca'yı seçen Hey okurları, en sevdikleri kadın şarkıcı olarak da Şenay'ı belirlemişler. Anket sonuçlarını inceleyince her iki şarkıcının da rakipleri olan Barış Manço ve Ajda Pekkan'ı burun farkıyla geçerek ipi göğüsledikleri anlaşılıyor. Yılın grubu olarak Moğollar'ın ilk sırayı aldığı ankette Rıza Silahlıpoda'nın yönetimindeki Ritm 68 de yılın orkestrası seçilmiş. Hey anketlerinin en dikkate değer kategorileri ise "Yılın ümit veren şarkıcıları" bana kalırsa... Çıktıkları yıl ipi göğüsleyemedikleri halde sonradan adını Türk pop müzik tarihine kazıyan birçok isim söz konusu mesela. Sırası gelince bu isimler kimmiş hep beraber öğreniriz diyerek 1972 yılına geri dönelim. 1972 yılının umut veren kadın şarkıcısı Gökben 70'li yılların sonuna kadar popülerliğini muhafaza etmeyi başarmıştı. Listenin ikinci sırasındaki Gülden Karaböcek ise çıkış yaptığı yıllardaki pop folk tarzını daha sonra bıraktı ve söylediği şarkılarla arabesk müziğin en önemli ve çok satan sanatçılarından biri oldu. Listede beşinci sırada yer alan Şehrazat, o yılların meşhur caz şarkıcılarından Sevinç Tevs'in kızı olarak bilinirken, ileriki yıllarda yazdığı şarkılarla besteci olarak daha büyük bir üne kavuştu.
Yılın en sevilen şarkıları ise dört farklı başlık altında belirlenmiş. Bu başlıklardan ilki "aranjman" olarak tabir edilen yabancı bestelere Türkçe söz yazarak kaydedilmiş şarkıların yer aldığı; "Yılın Türkçe sözlü parçaları". 1972'de ülkemizde en sevilen aranjmanın Şenay'ın söylediği Sev Kardeşim olduğunu görüyoruz. Şarkının popülerliği sadece o seneyle sınırlı kalmayacak 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Harekatı sırasında herkesin dilindeki şarkı olacaktı. Yanlış hatırlamıyorsam; CHP'nin 1974 seçimlerindeki propoganda şarkısı da Sev Kardeşim olmuştu. Listenin ikinci srasında yer alan Oğlum şarkısı Richard Harris'in üne kavuşturduğu My Boy'un Türkçe versiyonuydu ve Zeki Müren'in sesinden de plak olmuştu. Zeki Müren'in bu şarkıyı söylediği 45'liğin diğer yüzünde yer alan Beni Terketme de listenin 9. sırasında kendine yer bulmuş. Jacques Brel'in ünlü şarkısı Ne Me Quitte Pas'nın Türkçesi olan bu şarkı Müren'in az sayıdaki pop müzik denemelerinden biri olarak oldukça önemli. Listenin 10. sırasında bulunan Senden Başka Yok mu'yu seslendiren şarkıcı olarak Ajda Pekkan yazılmış olsa da bunun bir tashih hatası olduğu aşikar. Zira bu şarkı Ajda'nın değil Rana Alagöz'ün söylediği bir şarkıydı.

1972'nin Türkçe Sözlü Parçaları
01- Şenay - Sev Kardeşim
02- Ömer Aysan - Oğlum
03- Füsun Önal - Flört
04- Gülden Karaböcek - Koşma Koşma
05- Kamuran Akkor - Olur mu Dersin
06- Berkant - Ayrılık Deyince
07- Gönül Akkor - Kerem ile Aslı Gibi
08- Selçuk Ural - Tatlı Yalan
09- Zeki Müren- Beni Terketme
10- Rana Alagöz - Senden Başka Yok mu
Türkçe şarkıların belirlendiği ikinci kategori yerli bestecilerin şarkılarından oluşuyor. Ne yazık ki o yılın anket sonuçlarında, bu kategorinin başlığı "Yılın Besteleri" olmasına rağmen bu bestelerin kimin besteleri olduğuna dair hiç bir bilgi yer almıyor. 10 şarkılık listeye iki bestesiyle girmeyi başaran tek isim olan Timur Selçuk'un en sevilen erkek şarkıcılar arasında ancak 6. sırada kendine yer bulabilmiş olması da enteresan bir durum.

1972'nin Yerli Besteleri
01- Tanju Okan - Öyle Sarhoş Olsam ki
02- Alpay - Aşk Böyledir
03- Barış Manço - Ölüm Allahın Emri
04- Fikret Kızılok - Leylim Leylim
05- Ersen - Kozan Dağı
06- Timur Selçuk Orkestrası - Sıla Güneşi
07- Alpay - Dağların Gözyaşları
08- Ömur Göksel - Sevemem Artık
09- Timur Selçuk - Bugün Yarın, Daima
10- Dönüşüm - Sevsem Öldürürler
Hey'in yıl sonu anketinde okurlarına seçtirdiği Türkçe şarkıların üçüncü ve sonuncusu "Yılın Düzenlemeleri" başlığını taşıyor. Bu kategoride geleneksel şarkılara ya da eski bestelere yapılmış yeni düzenlemeler yer alıyor. Bu parçaların bazıları enstrümental olarak plak yapılmışken, bazılarında vokaller daha ön planda. 1972'de bu dalda ipi göğüslemiş olan Elveda Meyhaneci, gitarist Yurdaer Doğulu'nun çok satmış bir 45'liği. Kenan ve Ozan Doğulu'nun babası olan sanatçının o yıl yayınlanmış çok sayıdaki enstrümental plağından sadece bir tanesi bu 45'lik.

1972'nin Düzenlemeleri
01- Yurdaer Doğulu - Elveda Meyhaneci
02- Moğollar - Alageyik Destanı
03- Zafer Dilek - Bütün Meyhanelerini Dolaştım İstanbul'un
04- Cem Karaca & Kardaşlar - Askaros Deresi
05- Neşe Karaböcek - Koca Dünya
06- Erol Buyukburç - Tatlı Dile Güler Yüze
07- Timur Selçuk - Ben Gamli Hazan
08- Selda - Kalenin Dibinde
09- Erkin Koray - Goca Dünya
10- Esin Engin - Dök Zülfünü Meydana Gel
1972 yılında ikincisi düzenlenen, ancak daha ilki yapılırken adının başına "Geleneksel" takısı eklenen Hey dergisinin anketleri ileriki yıllarda Yılın Müzik Oskarları adını alacaktı. İlk yıl ankette yer almayan kategorilerden olan "En Sevilen Yabancı Melodiler" ise 1972'de ihmal edilmemişti. O yılların Hey sayfalarında, Türkçe şarkılarla aynı haftalık listelerde yarışan yabancı sözlü parçaların yıl sonu sıralamasında ipi göğüsleyen şarkı olan Popcorn; bu blog sayfasının müdavimleri için oldukça tanıdık bir şarkı aslında. Popcorn gibi birçok versiyona sahip bir başka şarkı olan Taka-Takata da yılın en sevilen üçüncü şarkısı olmuş. 1972'de ülkemizi etkisi altına alan şarkıcı ve şarkıların ait oldukları ülkelere bakınca o yılın ne kadar renkli ve farklı geçtiği de ortaya çıkıyor. Alman bir bestecinin eseri olan Popcorn'la başlayan liste Hollandalı grup Earth and Fire ve İspanyol kökenli Paco Paco'yla devam ediyor. Dördüncü sıradaki Jesahel ise o yıl San Remo festivalini kazanan İtalyan bir grup. Mouth and Meal Hollandalı bir ikili, Axis ise Yunan kökenli bir grup. Kökenleri Guyana'ya uzanan 10. sıradaki Sol Raye'nin söylediği If We Were Free'yi ise ertesi yıl Ajda Pekkan Kimler Geldi Kimler Geçti adıyla plak yapacak ve şarkı ertesi yılın sonunda Hey listelerine tekrar girmeyi başaracaktı.

1972'nin En Sevilen Yabancı Melodileri
01- Popcorn Makers - Popcorn
02- Earth and Fire - Memories
03- Paco Paco - Taka Takata
04- Delirium - Jesahel
05- Mouth and MacNeal - Hello ah
06- Richard Harris - My Boy
07- Emerson Lake and Palmer - From The Beginning
08- Axis - Ela Ela
09- Michael McEwan - Delta Queen
10- Sol Raye - If We Were Free

1972 yılının anket sonuçlarının yayınlandığı sayının haftalık listelerinde ilk sırada yer alan Michael McEwan'ın seslendirdiği Delta Queen aynı zamanda 1972'nin en sevilen dokuzuncu şarkısı. Delta Queen de bir çok cover'ı olan şarkılardan. Şarkı Don Fardon'un yorumuyla 1973'te Billboard Hot 100 listesinde 86 numaraya kadar çıkmadan önce ülkemizde aynı günlerde iki farklı isim tarafından plak olarak yayınlanmıştı. Hey listelerinin zirvesine çıkmış olan Michael McEwan yorumuna ne yazık ki Internet'in geniş olanaklarına rağmen ulaşmak pek mümkün değil. Internet üzerinde bu şarkıcıya dair hiçbir bilgi de yer almıyor üstelik. Ben de ne yazık ki Michael McEwan'ın yorumladığı Delta Queen'i bulamadım. Bu nedenle yukarıdaki linkte yer alan zip dosyasında bu şarkı, Hey listelerinde zirveye çıkan yorumuyla değil, aynı günlerde plak olarak yayınlamış olan Candyfloss grubunun yorumuyla yer alıyor. İleride Michael McEwan versiyonunu bulduğum takdirde onu da eklemek istiyorum.